Aradan zaman geçer, Mimar Sinan tarafından bir de kervansaray eklenir külliyeye ve şimdiki halini alır hemen hemen. Ve yıl 1536 olur. Kanuni muhtemelen Irakeyn Seferi'nden dönüyordur ordusuyla birlikte ve yol üzerinde tabii ki Odunpazarı da vardır. Yolu tam da buraya düştüğünde, yanındaki minyatürcü Matrakçı Nasuh, Odunpazarı'nı tasvir ediverir. Kurşunlu Külliyesi bellidir o minyatürde:
Kurşunlu yüzyıllar boyunca tam ortasındadır Odunpazarı'nın. Caminin o etkileyici kubbesi, caminin ön tarafındaki Mevlevîhânesi, kervansarayı ile birlikte tam bir Osmanlı yapısı, bir yaşam merkezidir.
Ve fotoğraf icad olunur, Osmanlı topraklarına kadar gelir. Her güzel eser olduğu gibi Kurşunlu'da fotoğraflanır birkaç kez. 1800'lerin sonlarından 1920'lere kadar çekilen bu fotoğraflara bakıp değişen pek birşey olmadığını görünce bir nevi tarihte yolculuğa çıkarız biz de her bakışımızda.
Alttaki üç fotoğraf 19. yüzyılın sonlarına ait. Odunpazarı mahalleleri arasında Kurşunlu Külliyesi görünüyor. Üçüncü fotoğraf, caminin ön tarafındaki mevlevihanenin önünde çekilmiş. Mevleviler ve muhtemelen mahallenin çocukları, belki de hemen oradaki sıbyan mektebinin talebeleri yer almış fotoğrafta. Dikkat çeken bir diğer ayrıntı, hemen semâhânenin üzerinde bulunan kule. Bu kule 1960'lara kadar saat kulesi vazifesi görürken, başarısız restorasyonlar yüzünden bugüne gelememiş...
Başka iki fotoğraf da hemen aşağıda. Bunlar da üsttekilerle muhtemelen aynı zamana geliyor, Sultan II. Abdülhamid zamanında çekilmiş iki fotoğraf. Üstteki fotoğraflarda yer almayan bir ayrıntı, cami yanındaki bakımsız yapı. Yine de bu iki fotoğrafa bakıp bir de caminin şimdiki haline bakınca şaşırıp kalıyorsunuz ve anlıyorsunuz ki, o cami gerçekten 500 yıldır orada ve ayakta!
Geçtiğimiz yazın ilk günlerindendi, 4 Haziran. Akşam namazı için Kurşunlu'ya çıkmıştık bir arkadaşla ve saat epeyce ilerlemişti. İşte o akşam, Kurşunlu civarında görebileceğiniz en güzel insanlardan biri olan Ali abi bir fotoğraf göstermişti bana. Küçük bir çerçeve içerisinde yine küçük bir fotoğraf. Bir fotoğrafa bakıyordum, bir de başımı kaldırıp camiye bakıyordum. Gerçekten çok ilginç... Ben de o anda fotoğrafın çekildiği yerde duruyordum ve bu alttaki fotoğraf, benim gördüğümden farksızdı, sadece bu fotoğrafta cami önündeki Mevlevîler vardı...
Son bir fotoğraf, 1920 yılına ait.
İşte, Kurşunlu'nun hikâyesi böyle... Şimdiden sonraki nesillere aktaracak elbet birçok fotoğrafı olacak Kurşunlu'nun, ayrıca 1920'den sonra çekilmiş ve bugüne kadar gelen birçok fotoğrafı da internet ortamında mevcut. Fakat bunlar başka, her biri neredeyse 100 yıldan daha eski fotoğraflar olduğundan dolayı çok daha farklı hisler uyandırıyor üzerimizde.
Bu camiyi ve bu külliyeyi yaptıranlardan, bugüne kadar gelmesine vesile olanlardan ve özellikle son yıllarda etrafını düzenli ve daha güzel hale getirenlerden, oraya hizmet eden herkesten, cami kitabesinde yazdığı gibi, Allah razı olsun.
Kaynaklar:
Ahmet ATUK, 101 ESKİŞEHİR
wowTURKEY.com
Eskişehir Mevlevihanesi
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder